Lucky me. Ik woon in het centrum van Gent, net op de rand van de voetgangerszone. Filip Watteeuw, schepen van mobiliteit, triomfeerde tijdens het interview met VRTNWS over het succes van zijn circulatieplan. Glunderend. Met fiere borst. En terecht! Mijn trouwe lezers slaan nu steil achterover bij deze boude uitspraak en bannen mij stante pede van facebook of blokkeren mijn twitteraccount. Of ze lezen verder en stellen die beslissing even uit.

Niemand kan ontkennen dat Filip Watteeuw een punt heeft, indien we tenminste aannemen dat de resultaten niet vervalst zijn. In deze barre tijden van fakenews, manipulatie en platte leugens moeten we op ons qui vive zijn. Maar soit, laat het ons toch maar aannemen voor waar. Eén van de doelstellingen van het huidige college is behaald. Minder stikstofdioxide in het centrum, meer zuivere lucht rond het Belfort, en dus meer gezonde luchtwegen voor de Gentenaars (of toch voor een handvol Gentenaars). Werd de burgemeester dan op 15 januari 2016 tijdens de nieuwjaarsreceptie onterecht uitgefloten? De centrumbewoners kraaien van plezier. De winkeliers en de restauranthouders van het centrum zuchten en tellen hun kassa, life goes on.  De resultaten voor fijn stof en ander vergif in de lucht kunnen nog even wachten, misschien tot na 14 oktober.

In 2020 komt daar nog eens de lage emissiezone boven op. De oude, doch steeds glimmende drie-liter-diesels van bekende Duitse automerken mogen dan het centrum niet meer in. De arbre magique aan de spiegel zal daar niet veel kunnen aan veranderen. Ook de krakkemikkige roestige Euro-0 vrachtwagens van menig leverancier mogen hun hoestbui op vier of zes wielen aan de rand van de stad laten staan. Maar dán  is het nóg eens 4 jaar naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2024  toe. En politici weten maar al te goed dat het geheugen van de kiezer korter is dan hun lontje.

Geen zorg voor mij. Ik ben voorbereid. Ik heb een nieuwe wagen, een milieuvriendelijke Volvo. Mijn vrouw heeft haar Polootje verkocht. Boodschappen doen we te voet, behalve voor onze bak Duvel. Ik ben één van de gelukkigen die mij een ruim appartement kan veroorloven in het stadscentrum. Geen eigendom, wel een huurappartement. Ik wil weg kunnen. Toch ben ik niet bang voor het “remplacement”,  een vrees die Bert Bultinck, hoofdredacteur van Knack,  toe schrijft aan elke modale “witte” Vlaming en hiermee impliciet zegt dat deze een genetisch gepredestineerde racist is. En ik die dacht dat met de dood van Himmler op 23 mei 1945 de raciale denkbeelden van predestinatie voorgoed begraven waren. Niet dus.

Ik ben wel een “witte” Vlaming, ik heb geen migratieachtergrond, mijn voorouders komen uit zowat heel Oost-Vlaanderen, ik ben katholiek, ik spreek Nederlands en ik probeer zonder fouten te schrijven. Ja, sorry daarvoor. Maar ik heb wel geen vrees voor “remplacement”. Ik ben niet bang dat andere culturen mij zullen verdrukken tot een minderheid, ook al zal die dan nog weinig te zeggen hebben. Althans veel minder dan de mondige minderheden van vandaag, vaak  geassisteerd door poco sociologen, therapeuten en andere masters in één of andere ad-hoc-uitgevonden menswetenschap.

Nee, die angst heb ik niet. Je mag nooit angst hebben, ook niet voor een onbekende of een onzekere toekomst. Je moet je wel voorbereiden op dergelijke toekomst. En misschien bereid zijn tot een “déplacement”, vandaar dat huurappartement. Maar zo’n vaart zal het wel niet lopen, althans niet de eerste 10 jaar. Ik haal 2028 wel, al is het zonder auto, zonder stroom en zonder vlees. Maar misschien wel mét Filip Watteeuw en zijn gezonde lucht voor de lucky centrumbewoner.

Hoeraaaaaaa (kuch, kuch), de luchtwegen van de Gentenaars zijn gered. Onze burgervader kan met een gerust hart, wat in zijn geval belangrijk is, in 2019 op een welverdiend pensioen vertrekken, te land, ter zee of in de gezonde Gentse lucht. De studie van de luchtvervuiling is binnen, de NO2 is gedaald, dubbel zoveel als in heel Vlaanderen. Gent boven, Vlaanderen boehoe!

NO2 is een gas dat irritatie van de luchtwegen, de neus, de keel en de oren veroorzaakt. Heel hoge concentraties doen het aantal astma-aanvallen pieken. In februari 2018 verwees men in het UZ Gent al naar de correlatie tussen luchtkwaliteit en astma. Toch stelt Gezondheid en Milieu dat de NO2 sinds 2000 met 40% gedaald is. Het verkeer is en blijft de grootste boosdoener. Niet alleen de auto’s, voornamelijk de diesels, de Gentse fetisj par excellence, maar ook de scheepvaart, een al even grote Gentse fetisj, stoten massaal veel NO2 uit.  Ik las gisteren dat de 16 grootste containerschepen evenveel uitstoten als alle auto’s ter wereld samen. Gelukkig varen die naar de rechtse vijand in Antwerpen. Koen Kennis kan zich de moeite besparen om een circulatieplan à la Gantoise uit te dokteren, hij kan beter de containerschepen naar Gent sturen. Maar daarvoor moet onze schepen voor de haven blijven aandringen bij de Vlaamse regering dat de nieuwe sluis er zo snel mogelijk komt en de tunnel in Zelzate heraangelegd wordt want hij ligt te hoog en de grotere schepen kunnen er niet over. Er zal wel iemand betalen.

Dus weg met de auto én weg met de zeeschepen. De luchtwegen zijn belangrijk. De economie minder. Wil het nu lukken dat Mathias De Clercq meer zeeschepen wil en Anneleen Van Bossuyt meer auto’s. Objectieve partners in crime op 14 oktober? Als Anneleen haar Vlaamse vlagjes op zak houdt kan er “geklapt” worden.

Toch opvallend dat de resultaten van de NO2-meting nú al lekken. Normaal werden die verwacht voor de tweede helft van oktober, dus ná de verkiezingen. Misschien deed Geert Moerman van Voka met zijn kritiek op het mobiliteit- en parkeerbeleid van het Gentse stadsbestuur, de lippen bij de groene jongens van de Vlaamse Milieu Maatschappij wat losser worden. Goede groene resultaten moet je vandaag tonen, niet na 14 oktober zoals aangekondigd. Toen ik op twitter enkele weken geleden mij vragen stelde over het uitblijven van deze resultaten staken enkele poco wereldverbeteraars zich weg achter complexe computermodellen die véél tijd nodig hadden om correcte cijfers te produceren. Ik dacht al dat de stad het rekenwerk had uitbesteed aan Turing’s Colossus van Bletchley Park. Maar nee, nood breekt wet. De aanhoudende kritiek op het circulatieplan leek de rekensnelheid een gigantische boost te geven.

Gezondere lucht en hoofddoeken op school. De wapens zijn finaal uit het arsenaal gehaald. Met minder NO2 schiet je de tegenstanders van het circulatieplan een pak argumenten uit de hand en met de hoofddoeken op school geef je de mogelijke overlopers naar Be.One een schot voor de boeg. Anneleen Van Bossuyt had het knap lastig op radio één. Maar het was nog vroeg, misschien iets te vroeg in de ochtend om te zien dat het enkel over NO2 gaat en niet over bijvoorbeeld fijn stof. Altijd opletten met telefoontjes vóór 7 uur. Ze moet de truken van de journalisten nog leren kennen. Ze heeft nog wel een paar weken.

Het doel heiligt de middelen. De Gentenaar moet en zál ondergedompeld worden in de weldaden van het roodgroene verleden. Over die van de toekomst zijn we nog zo zeker niet. Na het bekijken van de reportage “Apocalyps Stalin” op Canvas heb ik zo mijn twijfels bij de vrijage van de almachtige Almaci met de communisten. Als zij haar droomcoalitie er door krijgt, vrees ik dat de luchtwegen van de Gentenaars wel eens zouden kunnen omslaan in vluchtwegen.

Jullie hebben de laatste tijd nog weinig gehoord van mijn vader. Welnu, ik ook. Sinds hij vijf jaar geleden definitief vertrokken is naar Uruguay, sommigen zeggen gevlucht, heeft hij zijn laptop definitief dicht geklapt. Hij geniet nu van de stilte op een afgelegen ranch nabij Maldonado. Paardrijden als een echte gaucho zal er niet meer ingezeten hebben. Het nuttigen van Uruguayaanse wijn met zijn stevige Tannat druiven des te meer. Ik moet hem eens een brief sturen voor zijn vaderdag. En hem iets vertellen over zijn kleinkinderen.  Ik doe dat tegenwoordig per brief. Per email zou wel nog lukken, áls we stroom hebben, maar elk mail moet geviseerd worden door de PCC (de dienst “politiek correct communiceren”) en sinds kort ook door de FCRZ (het federale centrum voor religieuze zaken). Daarom communiceer ik nu meer en meer op papier en verzend ik mijn brieven met de pakjesdienst van Alibaba. De Chinezen zijn altijd al betrouwbaar en goedkoop gebleken.

Zelf ben ik niet zo goed in schrijven. Mijn vader was daar beter in. Bij zijn vertrek heeft hij mij de dragers gegeven waarop al zijn columns van Gent en meer stonden. Van de prille probeersels van 2017, zijn eerste gelijknamig boekje uit 2018  tot zijn laatste officiële stukjes in 2031. Nadien was hij verplicht clandestien te gaan omdat elke kritiek op het regime strafbaar was geworden. Tien stokslagen was een zware straf voor een oude man die aan de bloedverdunners zit. Die clandestiniteit begon op hem te wegen. Niet meer kunnen zeggen wat je denkt, geen commentaar mogen geven op alledaagse dingen, daar stop je zo maar niet mee. In zijn beginperiode kon je hoogstens worden uitgelachen op facebook, je kreeg hooguit een twitterban van enkele weken aan je been en af en toe kreeg je het aan de stok met een paar poco-journalisten. Maar het bleef vrij ça va. Je kon met Bert of Joël nadien nog altijd een pint gaan drinken. Sinds 2031 was het erger, veel erger. Op facebook kon je enkel nog met een bewijs van goed gedrag en zeden. Het akkoord tussen Unia en Zuckerberg zat daar zeker voor iets tussen. En Twitter, Snapchat en Instagram waren al een tijdje gereserveerd voor de politieke elite en hun volgelingen. Zelfs op het Dark Web geraak je maar als het je lukt de screening van de moraliteitspolitie van binnenlandse zaken te omzeilen. Het had dus weinig zin om op het internet nog commentaar te geven.

Vader was het beu, grondig beu. Als blanke ouderling was hij niet alleen zijn stemrecht ontnomen, de continue self-blaming en de hersenloze verheerlijking van het regime konden niet blijven duren. Die Gentse Spartakiade in de Termont Arena waar burgemeester en schepenen regelmatig werden verheerlijkt,  mocht dan wel onder de noemer folklore vallen, het deed hem teveel denken aan de Reichsparteitage in Nuremberg. Bovendien hadden ze ferm aan zijn pensioen gezeten omdat hij weigerde over te stappen op een 100% veganistisch dieet. Ook het periodiek alcoholverbod was niet aan een bourgondiër als vader besteed. Aan de dagelijkse beperking van het stroomverbruik had hij zich kunnen aanpassen. Zijn schoonzoon, een briljant ingenieur, had enkele dingetjes in elkaar geknutseld die het leven tijdens de frequente black-outs draaglijk maakten. Ok, het was niet allemaal even koosjer, maar zelfs in deze streng gereglementeerde en repressieve tijden zijn stedelijke toezichters op het energieverbruik nog altijd omkoopbaar. Nil novi sub sole. Een mals stukje biefstuk of een varkenskoteletje (voor zoverre je er nog kon aan geraken) doet bij een hardwerkende vader met hongerige kindjes de ideologische weerstand snel slinken. Stokslagen of niet.

Maar het werd vader allemaal teveel. Zijn kleindochter heeft het lastig gehad om  haar middelbare studies af te werken niettegenstaande ze schitterende resultaten behaalde,  omdat ze halsstarrig weigerde zich vestimentair aan te passen. Ze had de zelfde mooie blonde lokken als haar oma, maar van het regime mocht ze die niet laten zien, kwestie van geen aanstoot te geven aan de meerderheid van de leerlingen. Het regime had het al een tijd het niet meer begrepen op vrijgevochten meisjes die wilden verder studeren. Als ze dan nog koppig bleef weigeren zich te bedekken kon je het vergeten om door de mondelinge screeningproef voor universiteiten te geraken. En ze was zo graag apotheker geworden, net als haar mama. Ze is dan maar met enkele lotgenoten verhuisd naar Mexico. Na de moordende drugsoorlogen van de vroege jaren ’20 was Mexico een welstellend land geworden. De conservatieve regering zorgde daar opnieuw voor stabiliteit. Het was een veilig land waar je vrij en onbezorgd kon rondlopen en dat stond mijn nichtje wel aan. Ze studeert nu farmacologie aan de universiteit van Guadalajara. En met succes.

Mijn vader had al lang zijn zinnen op Zuid-Amerika gezet. Ik herinner me dat mijn opa langs vaders kant vaak sprak over zijn zeereizen naar Brazilië, Uruguay en Argentinië. Montevideo was zijn lievelingsstad. Hij heeft er nog de Admiral Graf Spee zien liggen, afgezonken door de eigen bemanning in 1939, precies honderd jaar geleden. Dáárom hadden nogal wat Uruguayanen Duitse namen. Waar is de tijd dat éne Kagelmacher voor KV Kortrijk speelde…. Soit, mijn vader was daar al gaan prospecteren, de eerste keer in 2021, en dan nog eens in 2027 en 2031. Hij had het gehad met Europa. Op een halve eeuw had hij ons continent zien afglijden op de glibberige helling van de politieke correctheid naar een totalitaire megastaat waar je jezelf niet meer mocht zijn, waar je zelfs je zelf moest verloochenen omdat je per sé de anderen compromisloos móest verdragen. De hypertolerante social justice warriors van de jaren ’10 waren volwassen geworden (nou ja) en hebben de macht gegrepen in de derde decade van de eenentwintigste  eeuw . De eerste premier met tattoo’s, piercings en oorstretchers was een Zweed, de eerste transgender-premier een Fransman en in 2032 kwam er in Nederland een cent pour cent  genderfluïde kabinet aan de macht. In elke staat van de Europese unie kwam er een afzonderlijk ministerie van godsdienstzaken die er op toezag dat er niet geraakt werd aan de absolute godsdienstvrijheid, inclusief de meest verontmenselijkende voorschriften en de meest aberrante religieuze straffen. Ieder kreeg het absolute recht op  zijn eigen leefregels en zijn eigen straf, grondwet of niet. Deze regel werd vastgelegd in een uitbreiding van het EVRM, het aller-allerlaatste wapenfeit trouwens van Angela Merkel als Europees president. Godsdienst werd een leidraad, democratie een bijzaak. De minderheden werden versmacht onder het zogezegd tolerante deken van de progressieve machthebbers. De oude Oostblokstaten hadden zich al even afgescheurd van de EU maar waren voor de oude West-Europeanen geen safe haven. Ze hadden vrij snel na de afsplitsing een nieuw ijzeren gordijn opgetrokken, dit maal om er bij hen niet in te komen.

Mijn vader is opgegroeid in een wereld waar de geweldplegers nog werden gestraft en niet gepamperd, waar religie een privézaak was, waar helpen een goede daad was en geen businessmodel en waar vrije meningsuiting een evidentie was. Het was begrijpelijk dat hij in onze wereld niet wou sterven.

Oh ja, hij weet het nog niet maar hij krijgt gezelschap. Onze oudste vertrekt ook. Hij gaat studeren in Buenos Aires. En dat is maar een klein uurtje vliegen naar Montevideo. Opa zal blij zijn. Ik mag dat niet vergeten vermelden in mijn brief.

 

 

Zaterdag 30 juni 2029, 10 uur ‘s avonds. Op de radio hoor ik dat de democratie in gevaar is. Weeral. De winnende partijen zetten alles in het werk om de opkomst van de Vlaamse GV (Gezond Verstand) en de Waalse BS (Bon Sens) verder  in te dijken. Beide partijen hebben de laatste verkiezingen nipt verloren (vier zetels tekort voor een absolute meerderheid)  en alle partijen hebben hun idealen moeten verloochenen om met een monstercoalitie de baarlijke duivel uit een regering te houden.  Beetje zoals Houellebecq het veertien jaar geleden beschreven had in zijn succesroman Sousmission. Of zoals precies 40 jaar geleden, met het cordon sanitaire. Soit, volgens sommige doemdenkers is de democratie nu dood en begraven. Maar dát is in veel steden al een tijd het geval. De verontwaardiging is bij de bevolking, zeker deze van Gent, dan ook niet zó groot.

Een oude man als ik kan me daar niet druk meer over maken. Politiek interesseert me niet meer. Daar heeft de politiek zelf voor gezorgd. Het ouderlingenstemrecht is ons af genomen toen de stemgerechtigde leeftijd vervroegd werd naar 12 jaar. Voor zover ik me kan herinneren was het trouwens een Gentse schepen van onderwijs die daar ooit eens had op aangedrongen, maar ik kan fout zijn. Ik kruip ongeïnteresseerd onder de lakens en neem mij voor om morgen eens langs te lopen bij Wendy.

Mijn nichtje Wendy is opgenomen met een leak-out op het dagverblijf van de vzw Uitgezakt. Ze vertoeft op de tweede verdieping van de Krook waar de vzw een hele plateau was toegewezen door het directorium van de stad Gent. De bibliotheek werd amper nog bezocht omdat nog weinig Gentenaars Nederlands spreken, laat staan lezen. De vzw Uitgezakt werd opgericht om de vele honderden Gentenaars, voornamelijk vrouwen, op te vangen met een zogenaamde leak-out, vergelijkbaar met de burn-out maar veroorzaakt door de uitgezakte tattoos en piercings. Het aanzicht van hun aftakelend lichaam, de vervormde tekeningen in en tussen hun talloze rimpels, de uitgerekte piercinggaten en de bijhorende depressie werden enkele jaren geleden erkend als ziekte. De progressieve partijen hadden nog geprobeerd om het in de schoenen van de werkgevers te schuiven maar omdat nu al één derde van de werknemers met een burn-out of een bore-out op kosten van de werkgevers thuis zat (Groen had destijds de werkgevers opgezadeld met een gewaarborgd jaarloon, dat was toch hun doelpubliek niet)  was dit economisch niet meer haalbaar. Dus leefde Wendy gewoon van de ziekenkas. Ik herinner me nog dat ze als jonge vrouw op haar rug een prachtige veelkleurige vlinder had laten tatoeëren maar toen ze me die de laatste keer liet zien had die meer weg van een vale, verzopen en door een bakfiets overreden stadsduif. Wendy was zo fier op haar vlinder maar de foto van haar rug (ze kon haar hoofd niet naar de spiegel draaien wegens artrose in haar nek door haar gameverslaving) maakte haar depressief.

Wendy was een millennial pur sang. Een beetje genderfluïde,  politiek hypercorrect en een echte snowflake. Ze zette zich van jongs af aan af tegen het idee dat je moet werken om in je levensonderhoud te voorzien. Ze had dan ook heel haar leven aan credithopping gedaan, de millennialvariant van jobhopping. Elke formule die een overheid voorstelde om op staatskosten thuis te blijven of één of andere zorg op te nemen had ze uitgeprobeerd. Dat ze niet zou werken tot aan de pensioenleeftijd van 69 jaar en zes maanden, wist ze al toen ze haar tattoos liet zetten. Haar armen verkondigden haar visie met niet mis te verstane frasen zoals  “work-life balance”  of “fuck the babyboomers”. Dat laatste had ik, als één van de laatste babyboomers,  aanvankelijk fout én te letterlijk geïnterpreteerd. Wendy maakte me echter snel duidelijk dat mijn geest ziek was. En dat ik hulp nodig had.  Neen, zij zou zeker niet werken tot aan haar pensioen om dan rap dood te vallen wegens opgebrand, zoals veel babyboomers doen. Ik leef nog by the way, maar hoe? Maar ook deze uitingen van millennial-eigenzinnigheid begonnen al zwaar door te hangen over haar compleet verslapte triceps. De tekstueel figuratieve inktcreaties ter hoogte van de enkels en de kuiten waren onduidelijk geworden door de blauwzwarte varices en beenzweren veroorzaakt door overmatig weedroken. Ook haar diabetes type II door het verorberen van tonnen mierzoete  policor gebakjes bevorderden de leesbaarheid van haar maatschappelijke been-statements niet. De met suikerziekte gepaard gaande obliteratie van de arteriolen hadden haar gedwongen alle ijzerwerk uit aangezicht en geslachtsdelen te halen waardoor de virtuele ruimten veroorzaakt door haar afwezige oorstretchers ,  neusringen en glabellaire bridge piercings (haar clitpiercing heb ik gelukkig nooit moeten aanschouwen), nu meer leken op verminkte oorlogswonden van een gueule-cassée, opgelopen in een identiteitsoorlog waarvan de millennials dachten deze te hebben gewonnen. Gelukkig konden de wegsmeltende snowflakes door de weldaden van het Gentse directorium en de vzw Uitgezakt, van op de tweede verdieping van de Krook de torens van Gent aanschouwen, fiere restanten van een roemrijk verleden, wachtend op een betere toekomst.

De Gentse Feesten 2018 zijn al lang voorbij. Niemand die zich nog de stank, het lawaai en de heisa rond de herbruikbare drinkbekers herinnert. Een verloren terras dat maar niet afgebroken wordt en enkele schroeven die gevaarlijk uit de grond steken op het Goudenleeuwplein zijn de laatste fysieke reminiscenties naar onze multiculturele en hyperdiverse drankorgie. De Patersholfeesten waar de échte Gentenaar eens een goedkope Duvel kan drinken, zonder zatte Hollanders in de buurt, en een gestreken mastel kan nuttigen,  hebben de laatste kraampjes dicht geklapt. Met Vive Marie sluit de zomer 2018 zijn deuren. De regen is terug en de hitte is voorbij. Nog wat losse events moeten zij die van geen ophouden weten nog even zoet houden. Met Dansen in het Park, enkele lokale kermissen in Ledeberg en Oostakker en het Vegan Summer Fest 2018, slepen we ons naar een boeiend najaar. Dat laatste eventje laat ik aan mij voorbijgaan want ik zou er kloek willen opstaan tegen dat de lokale politici van onder de talloze losliggende Gentse straatstenen komen gekropen om naar mijn stem te hengelen.

Weldra is het één september. Hopelijk heeft iedereen zijn plaatsje op school gevonden, zij het tweede of derde keuze. En hopelijk voor het stadsbestuur is al het vuilnis dat door de Ivago staking is blijven liggen opgekuist vooraleer zij zelf, al flyerend, het straatbeeld komen bezoedelen. Ik blijf het een raadsel vinden, die staking. Eerst krijgen de vuilnisophalers minder werk, waardoor het werk blijft liggen en dan blijkt het te verwachten meerwerk te véél werk te zijn. Toegegeven, het was warm, extreem warm. En er was weinig respect van de directie. Weet iemand wat we ons daar moeten bij voorstellen? Weinig respect door mensen in de raad van bestuur en het directiecomité die zich lid noemen van een progressieve partij? Ik dacht dat net zij het zijn die altijd de mond vol hebben van respect en solidariteit. Nee dus. Respect en solidariteit dwingen ze alleen af van derden, duidelijk niet van zichzelf. In progressieve middens wordt de vraag naar respect al vlug een opeisingsbevel, kwestie van de bevolking geen onbehaaglijk gevoel te geven bij de verkiezingen. Veertien oktober was maar tien weken ver meer.  Ik vond het al vreemd dat er geen “farys-tweet” van de burgemeester kwam die de directie en het personeel feliciteerde voor de inzet om het vuil van de straat te halen. Tja, hij is dan ook niet de voorzitter van Ivago. Het bewieroken van het eigen volk is altijd iets makkelijker dan van het ander volk, zeker als je op vakantie bent. De groene collega kon als cumulerende voorzitter van de raad van bestuur én van het directiecomité de kastanjes uit het vuur halen, op voorwaarde dat ze thuis was, quod non. Dan moest de plaatsvervangende burgemeester maar de stakingbreker spelen. Sommige kwatongen beweren zelfs dat de socialistische vakbond overstag gegaan is om de kansen voor Team Gent gaaf te houden in oktober. Solidariteit zei U?  Het viel me wel op dat het centrum eerst werd schoongemaakt. De Botermarkt moet blinken. Wat zouden de busladingen Spanjaarden wel zeggen? Want ook Spanjaarden weten dat mejillones stinken als ze lang in de zon liggen. Zeker als ze met room en look klaargemaakt werden.